درختان میوه برای رشد بهینه به فاکتورهای متعددی نیاز دارند که یکی از مهمترین آنها نیاز آبی است که باید بسیار مورد دقت و توجه قرار بگیرد تا درختان با حداکثر توان خود رشد نموده و به باردهی فراوان برسند.
اما نباید فراموش کنید که برای داشتن درختانی سالم که بتوانند به خوبی رشد و نمو کنند و به موقع به باردهی مناسب برسند رعایت اصول آبیاری صحیح بسیار حائز اهمیت است زیرا اگر آبیاری به موقع و به روشی صحیح و متناسب صورت نگیرد ممکن است سبب ایجاد مشکلاتی در درختان شوند از جمله ضعیف شدن درختان به و حساسیت به بیماریها به ویژه بیماری-های قارچی شوند و این امر کاهش رشد و باردهی را در پی خواهد داشت.
بنابراین آبیاری باید بسیار اصولی و به موقع انجام شود تا به بهترین نتیجه دست یافت و با توجه به اهمیت این موضوع در این نوشتار سعی میشود که اصول آبیاری درختان به را مورد بررسی قرار دهیم.
درختان به درختانی هستند که نسبت به خشکی و کم آبی حساس هستند بنابراین اصول آبیاری آن باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد، برای آبیاری درختان به باید فاکتورهای متعددی در نظر گرفته شود تا آبیاری بیشترین تاثیر را در درختان به داشته باشد و همچنین اثرات سو بر درختان به نداشته باشد به همین منظور فاکتورهای موثر در آبیاری بهینه درختان به را به اختصار شرح و توضیح خواهیم داد.
روشهای مختلفی برای آبیاری درختان به با توجه به شرایط خاک باغ، وسعت باغ، هدف باغدار از احداث باغ و نیز منابع آبی وجود دارد که برخی از مهمترین آنها را بر خواهیم شمرد.
در این روش زمین باغ را به قطعاتی مستطیل یا مربع شکل تقسیم میکنند که کرت نامیده میشود و این کرتها توسط پشتههایی از هم جدا میشود و درختان روی پشتهها کشت میگردند و آب برای آبیاری داخل کرت ها جریان مییابد و به پای درختان میرسد و نیاز آبی آنها برطرف میگردد.
در این روش طوقه درختان مستقیم با آب در تماس نیست و از ابتلا به بیماریهای قارچی و باکتریایی پوسیدگی ریشه و طوقه در امان میمانند، همچنین در مناطقی که دارای خاک شور است این روش مانع تجمع نمک در پای درختان میشود و از اثرات شوری خاک میکاهد.
اما آب مصرفی در این روش نسبت به روشهای نوین آبیاری بسیار زیاد است و با توجه به بحران کم آبی در کشور باید استفاده از این روش مورد تجدید نظر قرار بگیرد.
یکی از روشهای قدیمی آبیاری باغها از جمله باغ به است که بیشتر در مناطقی که در کنار رودخانهها و منابع آبی کافی قرار دارند رواج دارد، در این روش تمام سطح باغ توسط حجم معینی از آب پوشیده میشود و درختان به تا ارتفاع خاصی از آب پوشیده میشوند.
این روش موجب هدر رفت بیش از اندازه آب میشود و با توجه به مشکل کم آبی در کشورمان به نظر میرسد روش مناسبی نباشد از دیگر سو این روش موجب افزایش بیماریهای پوسیدگی طوقه و ریشه درختان به میگردد.
همچنین چون تمام سطح باغ از آب پوشیده میشود موجب افزایش رشد علفهای هرز در باغ میگردد و موجب افزایش رقابت بین درختان به و علفهای هرز برای جذب مواد غذایی و آب از خاک میگردد و موجب افزایش هزینههای باغداری برای کنترل علفهای هرز و کوددهی میشود.
اما این روش آبیاری روشی ارزان است و نیازی به تجهیزات خاصی ندارد و همچنین موجب افزایش شوری خاک نمیگردد.
این روش شامل آبیاری بارانی و آبیاری قطرهای است که در باغهای میوه و خاصه درختان به از آبیاری قطرهای استفاده میکنند بدین صورت که آب توسط نازلهای خاصی به صورت قطرهای به پای درختان رسیده و کل طوقه و تنه درخت با آب تماس نداشته و موجب کنترل بیماریهای قارچی و باکتریایی طوقه و ریشه درختان به میگردد.
از سوی دیگر چون هزینه تهیه تجهیزات این روش ممکن است در ابتدا برای کشاورزان سنگین باشد و نیز در مناطقی که شوری خاک بالا است ممکن است موجب تجمع نمک در پای درختان گردد و باعث تنش شوری به درختان به شود.
بنابراین برای انتخاب روش آبیاری باید فاکتورهای مختلفی مورد توجه قرار بگیرد تا روشی مناسب با شرایط باغدار انتخاب و اجرا گرد.
یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در آبیاری درختان به توجه به زمان آبیاری این درختان است که اهمیت بسیار زیادی دارد و در این خصوص موارد متعددی تاثیر گذار هستند، بدین معنی که درختان به در فصول مختلف و همچنین در مراحل مختلف رشدی به مقادیر مختلف آب و نیز دور آبیاری متفاوتی احتیاج دارند که باید با توجه به زمان آبیاری تعیین گردند.
یکی از مراحل حساس در طول دوره رشد درخت به دور گل دهی است که از حساسیت بسیار بالایی برخودار است و هر گونه تنشی در این دوره موجب کاهش چشم گیر باردهی و کیفیت محصول میشود، از این رو باید به نیازهای درخت به در این دوره به دقت رسیدگی شود که یکی از آنها آبیاری است که باید بسیار مورد دقت قرار بگیرد.
در دوره گل دهی آبیاری و تامین نیاز آبی درختان باید با دقت و توجه ویژهای صورت بگیرد زیرا در این دوره پر آبی و کم آبی موجب ریزش شدید گل و کاهش باردهی درخت به میگردد، بدین منظور که در دوره گل دهی آبیاری زیاد موجب کاهش اکسیژن خاک و القای تولید هورمون آبسزیک اسید که هورمون گل ریزی است میشود در نتیجه سبب ریزش گل و کاهش باردهی میگردد.
از سوی دیگر تنش آبی نیز در دوره گل دهی باعث کاهش باردهی و بهم خوردن چرخهی فیزیولوژیکی در درخت به در سالهای آینده میشود و سبب آسیب به درخت شود و درخت ضعیف گردد و مستعد بیماری شود.
بنابراین توصیه میشود که پیش از گل دهی و پس از ریزش گلبرگها درختان را آبیاری نموده تا از تنش آبی و همچنین ریزش گل به علت خفگی سیستم ریشه جلوگیری به عمل آید و اگر در دوره گل دهی نیاز به آبیاری وجود داشت آبیاری سطحی و در فواصل زمانی کوتاه انجام دهید و از انجام آبیاری سنگین پرهیز کنید تا مانع از کاهش اکسیژن خاک و خفگی ریشه و ریزش گل شوید.
به منظور آبیاری درختان به در فصل تابستان باید ساعاتی از طول روز را انتخاب کنید که هوا خنک باشد و تابش آفتاب شدید نباشد بنابراین بهتر است که صبح زود قبل از گرم شدن هوا و عصر هنگام خنک شدن هوا درختان به را آبیاری نمایید زیرا آبیاری در ساعات گرم روز ممکن موجب ایجاد مشکلاتی از جمله حساسیت درختان به بیماریها شود.
گرچه درختان به در فصول سرد سال همچون پاییز و زمستان به آب کمتری احتیاج دارند اما نباید فراموش کنید که درختان در این فصول نیز به آبیاری احتیاج دارند اما به میزان کمتر و در فواصل زمانی طولانیتر که با توجه به شرایط آب و هوایی و میزان بارش در این فصول تعیین میشود. اما در نظر داشته باشید که در این فصول به دلیل سرما و یخبندان در انجام آبیاری درختان به بسیار دقت نمایید و از آبیاری سنگین به دلیل احتمال سرما زدگی درختان خود داری نمایید و برای رفع نیاز آبی درختان در این فصول آبیاری سطحی انجام دهید.
درختان به جزو درختانی با نیاز آبی متوسط طبقه بندی میشوند و به تنش آبی بسیار حساس هستند و اگر نیاز آبی آنها به درستی بر طرف نشود موجب کاهش بسیار زیاد باردهی همچنین کاهش کیفیت میوههای به میشود و میوهها ریز باقی میمانند، زیرا ریشه این درختان خیلی عمیق نمیشوند بنابراین دور آبیاری در آنها بسیار پر اهمیت است و باید با وسواس زیادی انتخاب شود معمولا با دو بار آبیاری در هفته نیاز آبی درختان به برطرف میشود.
اما در تعیین این میزان عوامل متعددی دخیل هستند برخی از مهمترین آنها عبارتند از
سن درختان به از عوامل بسیار موثر در تعیین میزان نیاز آبی درختان و همچنین دور آبیاری است به طوری که درختان جوانتر به دلیل عدم گسترش کافی ریشه به آب بیشتر و با فواصل کوتاهتر نیازمند هستند و با افزایش سن و نیز افزایش سیستم ریشه درختان این میزان کاهش مییابد و فواصل آبیاری نیز بیشتر میگردد.
بافت خاک نیز در میزان آب مصرفی در هر بار آبیاری و همچنین فواصل بین آبیاری-ها بسیار تاثیر گذار است به طوری که در خاکهای با بافت سبک میزان نگهداری آب کمتر است بنابراین به حجم بیشتر و فواصل کوتاهتر به آبیاری نیازمند هستند.
در حالیکه در خاکهایی با بافت سنگین با توجه به قدرت نگه داری آب میزان آب مصرفی کمتر و فواصل آبیاری نیز افزایش مییابد.
یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر میزان آبیاری درختان به شرایط آب و هوایی منطقه مورد نظر است به طوری که در مناطق که میزان بارش زیاد است درختان به آبیاری کمتر احتیاج دارند و بر عکس در مناطق با آب و هوای گرم و خشک به دلیل عدم کفایت میزان بارش و همچنین تابش بیشتر خورشید و تبخیر بیشتر از سطح خاک و درخت به آبیاری بیشتر و سنگینتر احتیاج است.
هنگام خرید نهال به باید دقت کنید که نهالی را خریداری نمایید که متناسب با شرایط اقلیم شما از جمله دسترسی به منابع آبی کافی باشد از این رو رقم نهال نیز در میزان نیاز آبی درختان به بسیار تاثیر گذار است چرا که برخی ارقام ممکن است نیاز آبی کمتری نسب به بقیه ارقام به داشته باشند.
بنابراین لازم است با توجه به شرایط منطقه خود و همچنین میزان بارش در آن منطقه رقم مناسبی را خریداری نمایید که متناسب با منابع آبی شما باشد تا در آینده دچار چالش نگردید.
کلام آخر
میدانیم که برای داشتن یک باغ به تجاری که حالت اقتصادی داشته باشد عوامل متعددی دخیل هستند و یکی از مهمترین این عوامل نیاز آبی درخت و رعایت اصول صحیح آبیاری درختان به است که نیازمند اطلاع کافی و علمی از میزان نیاز آبی این درخت و همچنین اصول صحیح و علمی آبیاری درختان به است.
میتوانید برای کسب اطلاعات علمی و جامع و کافی هنگام خرید نهال به از نهالستانهای معتبر و معروف از کارشناسان مجرب آنها کمک بگیرید زیرا این نهالستانها فروش نهال را یکی از وظایف خود میدانند و یکی از اصلیترین خدماتی که آنها به شما ارائه میکنند مشاورههای رایگان در موارد مختلف باغداری از جمله آبیاری است.
بنابراین قیمت نهال در نهالستانهای مجرب و مجوز دار در مقایسه با تجارب و مشاورههای رایگان کارشناسان آنها بسیار ناچیز و مقرون به صرفه است.
مقالات مرتبط
نظرات کاربران